وبلاگ خبری وتحلیلی سامی نیوز شهرستان سرخه

به گزارش خبرنگار مهر، بنا به مدارک موجود سابقه دامداری در ایران به بیش از هفت هزار سال می رسد. شاید شروع دامداری در ایران برای دسترسی دامها به منابع علوفه به صورت شبانی و یا دام مهاجر و عمدتاً به صورت کوچ و ده نشینی بوده است و به تدریج طی گذشت هزاران سال با توجّه به نیاز زمان، مراکز کشاورزی وسیع تر و در کنار آن شهرها ایجاد شده است.

نگهداری دام در ایران اولاً بر پایه دام های کوچک بوده و ثانیاً این امر در چارچوب دامداری صورت گرفته و در چندین دهه اخیر است که دامپروری با هدف پرورش دامهای بزرگ و در محدوده شهرهای میلیونی به وجود آمده است.

هر چند که در گذشته اهمیّت نسبی دامداری و دامداران در مقایسه با گروه های دیگر جامعه در ایران بالاتر بوده، ولی به لحاظ کمی جمعیت ایران بالطبع تعداد دام های موجود به مراتب کمتر از تعداد آن در حال حاضر بوده است. از طرف دیگر به علت افزایش جمعیت و فراهم شدن امکانات وسیع کاری در امر کشاورزی، سطح وسیعی از مراتع تبدیل به زمین های کشاورزی شده و باعث تشدید فشار چرای دام به مراتع باقیمانده شده است، به طوری که در حال حاضر به رغم قدرت بالقوه تولیدی، علوفه استحصالی از مراتع بمراتب کمتر شده است.

در قانون برنامه دوم، سوم و خصوصاً برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و سند چشم‌انداز ملی مباحث امنیت ملی و امنیّت غذایی برنامه ریزی شده بود که به نظر می رسد این برنامه ها چندان به اهداف مطلوب خود دست نیافت.

از بد حادثه قرعه مظلومترین قطب تولیدی کشور به نام بخشی رقم خورده است که وزارت جهاد کشاورزی متولی و سیاست گذار آن است، بخشی که در طول سالیان گذشته تاجایی که سن خیلی ها قد می دهد، با انواع چالش های ساختاری و تاریخی مواجه بوده است.

سهم صنعت دامپروری از قانون هدفمندی یارانه ها پرداخت نشد

جمعی از دامداران شهرستان های گرمسار و آرادان در راستای مشکلات بخش دام در این منطقه بیان داشتند که به رغم وجود مشکلاتی که در این چند سال در صنعت دامپروری بوجود آمد اما همچنان سعی در حفظ تولید داشته و همچنان پا برجا بوده و کاهش نداشته است.

آنان افزودند: شیرخام در کشور با دو مسئله اساسی روبرو شده که بعد از قانون هدفمندی یارانه ها هزینه ها بر تولید تحمیل و قوانینی که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید سهم صنعت دامپروری از درآمد حاصل از هدفمندی یارانه ها پرداخت نشد. زمانی هم که شیر یارانه ای قطع شد، قرار شد هزینه ای برای کاهش قیمت تمام شده تولید به تولید کننده پرداخت شود که این امر تاکنون محقق نشده است.

نبود نقدینگی و برنامه های حمایتی دولت مهمترین مشکل صنعت شیر

رئیس هیئت مدیره شرکت تعاونی کشاورزی گاوداران شهرستان گرمسار در خصوص مشکلات بهره برداران بخش دام شهرستان اظهار داشت: قصه بخش دامداری زمانی بغرنج تر می شود که دامداران به عنوان یکی از قطب های اصلی تولید کشور به این نتیجه برسند که در حاشیه اند و بدون برنامه و با آزمون و خطاهای چند ساله و به یمن تجربه چندین هزار ساله ای که از نسل های پیشین به یدک می کشند، کج دار و مریض به فعالیت در این عرصه حساس ادامه بدهند، بخشی که اولین ذهنیت به آن با شعارهایی چون استقلال، خودکفایی و جهاد مقدس تولید را در ذهن تداعی می کند اما خود قربانی چالش های بسیاری است.

فرهاد اکبری می گوید: تقاضای دامداران تامین نهاده های دامی برای نجات دامداری به صورت مدت دار و تضمینی سهل و آسان برای دریافت تسهیلات در این بخش است تا مشکلات این قشر تاحدودی برطرف شود.

وی گفت: از خدمات هیئت مدیره بانک توسعه تعاون کشور، تخصیص تسهیلات برای کارخانه خوراک دام شرکت تعاونی کشاورزی گاوداران گرمسار بود که دارای ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی است که اوایل سال آینده افتتاح خواهد شد.

ضرورت استمهال تسهیلات بانکی در راستای کمک به صنعت کشاورزی

رئیس هیئت مدیره شرکت تعاونی کشاورزی گاوداران شهرستان گرمسار افزود: در حال حاضر فشار مضاعفی بر دامداران وارد شده است و مسائل و مشکلات آنها افزون شده و صحبت های ما اکنون بعنوان مرهمی برای درد آنهاست.

اکبری برخی کارهایی که می تواند مشکلات را مرتفع سازد را انعقاد قرار داد با کارخانه های شیر خشک، تخصیص نهاده های دامی مدت دار و تخصیص استمهال تسهیلات بانکی دانست و اظهار داشت: شایسته است درآمد حاصل از املاک فروخته شده سازمان جهاد کشاورزی در استان، در همان منطقه به صندوق حمایت از توسعه کشاورزی داده شود و در ضمن حمایت های لازم از آن به عمل آید زیرا این خواست نمایندگان صندوق توسعه کشاورزی سه شهرستان گرمسار، مهدیشهر و شاهرود است.

وی همچنین مشکل صنعت شیر را نبود سود دهی و نقدینگی و کافی نبودن برنامه های حمایتی دولت از این صنعت با توزیع نهاده دانست و افزود: یارانه بخش تولید از محل هدفمندی یارانه ها هنوز پرداخت نشده و فقط قرار است که یارانه شیر برای سه ماه ابتدایی امسال پرداخت شود.

وضعیت دامداران گرمساری به دلیل خشکسالی های اخیر اسفبار است

شماری دیگر از دامداران شهرستان های گرمسار و آرادان نیز در این باره ابراز داشتند که وضعیت فعلی دامداران این مناطق به دلیل خشکسالی های اخیر اسفبار است و دولت باید برای نجات دامداران در تأمین آذوقه به آنان تسهیلات لازم و یارانه پرداخت کند.

قابل ذکر است دامداران این منطقه همواره پس از برداشت محصول گندم و جو علوفه آن را برای خوراک دام های خویش اختصاص می دادند و زمین های زراعی آنان نیز زیر چرای دام قرار می گرفت، که با تأثیرات خشکسالی بر کشاورزی، تعداد دام ها نیز کاهشی چشمگیر داشته است.

نقش عشایر در تحقق اقتصاد مقاومتی

زندگی عشایر ابتکار بزرگ مردمی در مقابل ناملایمات زندگی است. عشایر نقش بی بدیلی درتحولات تاریخی، دینی و حفظ امنیت در کنار فعالیت های تولیدی ایفا کردند که فراموش نشدنی است. عشایر به عنوان یک قشر مولد نقش ارزنده ای در چرغه تولید، رشد و توسعه اقتصادی کشور دارند. نقش ارزنده عشایر تمام نقاط کشور از جمله شهرستان های گرمسار و آرادان در تحقق اقتصاد مقاومتی بر هیچ فردی پوشیده نیست. با هدایت صحیح آنان در زمینه های مختلف به ویژه عرصه تولید می توان حماسه ای اقتصادی خلق کرد که می طلبد خدمت رسانی بیشتر به جمعیت عشایری به عنوان یک اقدام ارزشمند، مورد توجه همه مسؤلان قرار گیرد.

نماینده مردم شهرستان های گرمسار و آرادان در مجلس شورای اسلامی در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: عشایر و دامداران این منطقه در حال حاضر برای استفاده از مراتع که به آن نیاز فوری دارند، باید مبالغ هنگفتی به اشخاص بپردازند، در صورتی که بسیاری از این افراد به صورت شخصی برخی از منابع طبیعی را به تصرف خود درآورده اند.

غلامرضا کاتب ادامه داد: اداره منابع طبیعی برای جلوگیری از این اقدامات باید وارد میدان شود و اگر قرار است مبلغی از دامداران اخذ شود خود منابع طبیعی این مبلغ را به صورت حساب شده و کارشناسی شده دریافت کند و مسئولان هم باید بپذیرند که دامداران و عشایر بهترین حفظ کننده منابع طبیعی و مراتع هستند.

وی گفت: منطقه سیاه کوه گرمسار که عشایر ورامین، پیشوا و گرمسار از آن منطقه برای کوچ بهاره استفاده می‌کنند از طریق منابع طبیعی ممیزی شده و در این ممیزی، گرمساری‌ها بی‌خبر ماندند و دامداران پیشوا و ورامین در این مورد شرکت کردند که این امر نیاز به یک تصمیم ملی و کشوری دارد تا همه بتوانند از این منابع استفاده کنند.

خشکسالی جاری بلای جان دامداران

یکی دیگر دامداران شهرستان گرمسار نیز با بیان اینکه بیشترین خسارت وارده به دامداران خصوصاًعشایر، به دلیل خشکسالی های چند سال اخیر است گفت: در این خصوص سهمیه جو مدت داری که به عشایر داده می شود شش ماه بوده و لذا جوابگوی آنان نیست چرا که طی شش ماهه دوم سال دام ها برای فروش آماده می شود که تا آن زمان به علوفه و جو نیاز است.

علیرضا یوردخانی که به نمایندگی از عشایر شهرستان های گرمسار و آرادان با خبرنگار مهر سخن می گفت اظهار داشت: چون در سالجاری حدود ۳۰ درصد از گله های دام کم شده است، لازم است یک هزار تن جو به عشایر تخصیص یابد که البته تاکنون از یک هزار خانوار به ۴۵۰ خانوار عشایری سهمیه جو پرداخت شده و به نظر می رسد در آمارها، جمعیت عشایر شهرستان های گرمسار و آرادان کمترین میزان را شامل می شدند.

وی از دیگر مشکلات عشایر این مناطق را شناسنامه دار نبودن دام ها، عدم وجود دفترچه عشایری ذکر کرد و از مسئولان خواست تا به عشایر برای چرای دام های خود در فصل بهار اجازه ورود به دامنه های سیاه کوه داده شود.

این دامدار گفت: برای توسعه پایدار در بخش تولیدات دامی بهتر است، دوره اعطای سهمیه از شش ماه به حدود یکسال تغییر یابد که نتیجه آن مهیا ساختن امنیت تولید دامپروران است.

حمایت ناچیز دولت از صنعت دامپروری

یک کارشناس دامپروری هم بر لزوم وجود متصدی مشخص در بخش دام اشاره کرد و گفت: ارائه تسهیلات، تامین نهاده‌ها، ساماندهی تولید و قیمت‌های تضمینی در این بخش برای ادامه حیات آن بسیار ضروری است.

رحیمی با اشاره به اینکه مشکل دامداران وجود دستگاه‌های مختلف در مدیریت این بخش است خاطرنشان کرد: متولیّان مختلفی در ارتباط با مسائل تولید و بازار رسانی گوشت دخیل هستند که به نظر می رسد هماهنگی بین بخشی بین آنها وجود ندارد، لذا باید یک دستگاه مشخص به عنوان متولی تولید و صادرات این بخش تعیین شود.

وی بیان داشت: پتانسیلی که در تولید گوشت گوسفندی وجود دارد، بسیار بیشتر از آن است که تولید می‌شود ولی متاسفانه در این بخش با مشکلات عدیده ای مواجه هستیم و مشکل مهم صنعت دامداری تأمین نهاده‌ها و نبود خرید تضمینی محصول است که باعث شده خیلی از دامداران، تولید را رها کنند.

کاهش رغبت تولید کنندگان به صنعت دامپروری

این کارشناس با بیان این که حمایت‌ها از تولید داخلی کم است، افزود: بازدهی پایین و کم بودن صرفه اقتصادی تولید دام باعث کاهش رغبت تولیدکنندگان این بخش شده است، که بهتر است دولت با توجه به اشتغال زایی و تأثیر آن بر اقتصاد از این بخش تا حد امکان حمایت کند.

رحیمی ادامه داد: حدود ۵۰ درصد گوشت مورد نیاز کشور از گوسفند تأمین می‌شود که مردم علاقه بیشتری به طعم آنها نسبت به گوشت گاو دارند.

به اعتقاد وی برای افزایش بهره‌وری در دامداری‌ها بخصوص دام سبک بایستی به تأمین خوراک دام توجه بیشتری شود.

ضرورت تمدید مهلت پرداخت وجه جو دام های عشایری

رئیس سازمان امور عشایری ایران هم در گفتگویی با تائید مشکلات عشایر، از تمدید مهلت پرداخت وجه جو دام های عشایری خبر داد و اظهارداشت:ارائه خدمات آبرسانی، بازسازی راه های عشایری، استفاده از میان بندها از جمله خدمات این سازمان برای بهبود وضعیت عشایر و خصوصاً به منظور بهبود وضعیت چرای دام عشایر است.

کرمعلی قندالی همچنین خبر از اختصاص رقمی ویژه، معادل ۳۳۰ میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی برای بخش عشایری کشور در قالب پرداخت تسهیلات به بهره برداران در این بخش داد و افزود: در این بخش استان سمنان در سالجاری به دلیل اخذ ضمانت های تعیین شده نتوانست تسهیلاتی جذب کند ولیکن از سال آینده در قالب پرواربندی، وام هایی به افراد از طریق بانک ها پرداخت خواهد شد.

لزوم افزایش سرمایه صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی

عضو هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی به راه اندازی صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی در همه شهرستان های استان سمنان اشاره کرد و افزود: این صندوق با استفاده از سرمایه ای که در اختیار دارد، تسهیلاتی برای حمایت کشاورزان و دامداران با بهره چهار درصد اعطا می کند، که یکی از برنامه های مهم این صندوق در سال آینده افزایش سهم بخش های مختلف صندوق است، در طول فعالیت این صندوق تنها یک درصد معوق برگشت وام در کشور داریم.

علیرضا اشرفی افزود: با افزایش سرمایه صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی توسط دولت که منطبق با قانون اساسی نیز است، بسیاری از مشکلات در بخش کشاورزی، دام و طیور، زنبور داری و آبزیان و ... سامان خواهد پذیرفت.

مجتبی رضایی معاون برنامه ریزی و توسعه استانداری استان سمنان بیان کرد: این استان به دلیل خشکسالی اخیر کمک های مختلفی برای کاهش خسارات به بخش های مختلف دامداران و کشاورزان پرداخت کرده و تمدید تسهیلات مدت دار نیز از جمله مهم ترین برنامه هایی است که در استان پیگیری می شود.

وجود تعداد زیاد دامپروران در شهرستان گرمسار

معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی برضرورت صادرات دام های کوچک از طریق وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرد و افزود: مجوزهای لازم برای صادرات دام صادر شده است، که تشکل ها صرفاً نباید به توزیع نهاده های دامی بپردازند، بلکه بایستی تعاونی ها به این توانمندی دست یابند که در عرصه بازاریابی و صادرات دام مازاد خود نیز نقش مؤثّری را ایفا کنند.

دکتر حسن رکنی افزود: متاسفانه با وجود تعداد زیاد دامپروران در شهرستان گرمسار، امر صادرات دام، تاکنون در آن تحقق نیافته است که نیازمند توجه و دقت نظر بیشتر مسئولان و دامداران است.

وی با اشاره به نحوه پرداخت یارانه شیر و تحویل به موقع نهاده های مدّت دار، خرید شیر بر اساس قیمت ستاد تنظیم بازار و پرداخت یارانه شیر را بعنوان مشکلات دامداران اعلام کرد و گفت: اگر شیر با همان قیمت واقعی که توسط وزارت جهاد کشاورزی اعلام شده بود، از تولید کننده خریداری می شد این مشکلات به وجود نمی آمد.

نبود برنامه ریزی تولید در صنعت مرغداری

محمدی یکی از مرغداران گرمساری چند عامل را در انباشتگی مرغ و نبود خریدار مؤثر دانست و گفت: نخست آنکه شرکت پشتیبانی امور دام حمایت های لازم را از مرغداران انجام نمی دهد و دوم آن است که به دلیل نبود برنامه ریزی تولید، مرغداران به صورت سنتی، مبادرت به تولید مرغ، بدون کشش بازار و نیاز واقعی آن باعدم پیش بینی شرایطی که به وقوع خواهد پیوست، می کنند.

وی دلیل سوم را صدور بی رویه مجوز تولید مرغ دانست و ابراز کرد: صدور بی رویه مجوز تولید مرغ یکی دیگر از فرازها و فرودهای صنعت مرغداری است، به طوری که طبق آمارهای اعلام شده؛ حداقل ۴۰۰ هزار تن ظرفیت اسمی تولید، مازاد بر نیاز کشور است و برنامه ای برای فروش آن وجود ندارد.

یکی از تولید کنندگان طیور در شهرایوان کی نیز گفت: طرح هدفمند کردن یارانه ها برای اقتصاد کشور بسیار مهم و اجتناب ناپذیر است، اما این امر ضروری برای تولید کنندگان از جمله مرغداران دارای بار مالی فراوان بود.

وی بیان داشت: این طرح سبب افزایش هزینه های ثابت از جمله سوخت، حمل، انرژی و به طبع آن هزینه تمام شده در هر کیلو مرغ می شود. بنابراین با توجه به زمان بندی پیش بینی شده برای اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها لازم است، دولت برای وارد نشدن آسیب جدی به صنعت مرغداری از آن حمایت کرده و فشار وارده ناشی از اجرای طرح را به گونه ای تقسیم کند که تبعات آن کم شود و هزینه های کاذب که توسط برخی عوامل غیر مرتبط به این بخش تحمیل می شود، کاهش یابد.

نبود توازن و تناسب منطقی بین قیمت تمام شده و فروش مرغ

اسمائیل قباخلو نماینده مرغداران شهرستان گرمسار هم در گفتگو با مهر ضمن بیان اینکه صنعت مرغداری با توجه به وجود استرس و حساسیت زیاد نیازمند حمایت جدی دولت در طرح هدفمند کردن یارانه ها است، گفت: نبود توازن و تناسب منطقی بین قیمت تمام شده و فروش مرغ و نیز نوسان نرخ آن، قدرت هرگونه برنامه ریزی تولید را از صاحبان خود سلب کرده است.

وی عنوان ساخت: باتوجه به مشکلاتی که مرغداران در این مدت با آن دست به گریبان بوده و ضررهای سنگینی را متحمل شده اند، اگر در این زمینه چاره اندیشی نشود، افزایش دوباره قیمت تمام شده مرغ می تواند معضلات و مشکلات این صنعت بیمار را مضاعف کند.

عدم برگشت سرمایه مرغداران از بازار/ بدهی های معوق به سیستم بانکی

وی عوامل مرتبط با تولید نظیر جوجه، نهاده (ذرت و سویا)، قیمت فروش، هزینه های ثابت و عدم پیش بینی نرخ به هنگام فروش به دلیل تغییرات مکرر را از دیگر عوامل حساس بودن شغل مرغداری دانست.

اسماعیل قباخلو، عدم برگشت سرمایه مرغداران را از دلایل تعطیلی موقت برخی واحدها دانست و بیان کرد: عدم برگشت سرمایه مرغداران از بازار موجب از دست رفتن سرمایه آنان شده و خریداران گاهاً پس از خرید مرغ بدهی خود را به مرغداران پرداخت نکرده، که این موضوع روند فعالیت های مرغداری های مذکور را غیر ممکن ساخته است.

وی تاکید کرد: همین امر موجب شده ضمن از بین رفتن نقدینگی تولید کنندگان، مرغداران توانایی پرداخت وام های خود را هم از دست بدهند وبراین اساس این واحدها به دلیل بدهی های معوق خود به سیستم بانکی، توانایی اخذ تسهیلات جدید راهم ندارند.

درخاتمه بهتر است بیان کنیم که برای جلوگیری از نوسانات و بوجود آوردن امنیت تولید، باید برنامه ای مدون و آگاهانه با توجه به شرایط موجود و تجربیات گذشته تدوین شود که صنعت دام و طیور کمترین آسیب را در نوسانات ببیند و مصرف کنندگان نیز راضی باشند.

فعالان باسابقه صنعت دام و طیور معتقدند، برنامه ریزی برای این صنعت ها، به رغم همه مشکلات آن آسان است، اما تدوین چنین برنامه ای نیازمند مشارکت همه جانبه دست اندر کاران این صنعت عظیم است و چه بسا که با تدوین یک برنامه هدفمند و آگاهانه است که می توان ضمن حفظ تولیدات فعلی، به فکر افزایش تولید و صادرات نیز بود.

داوود عبدی